Türkiye’de et fiyatları düşmez..

Neden böyle bir düşünceye sahibiz. Niçin et fiyatları düşmesin. Geçtiğimiz aylarda hatta yıllarda eski Gıda Tarım ve Hayvancılık bakanımız et fiyatlarının düşeceğini söylüyordu. Yeni bakanımız Sayın Ahmet Eşref Fakıbaba’da aynı iddia ile iş başı yaptı. Ama bende iddia ediyorum. Bu ortamda et fiyatlarının düşmesi mümkün değil. Tabi diyeceksiniz ki çok iddialı bu sözü neye dayanarak söylüyorsun.
Bizim köşemizin adı biliyorsunuz. “Bir konu bir yorum” ama yorumlarımız her zaman farklı bir bakış açısıyla yapılıyor. İsterseniz neden böyle düşünüyoruz. Açıklayayım.
Et fiyatlarının kısa dönemde düşürülememesinin nedenini bir araştırmaya dayandıracağım. Geçen haftalarda Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) 2016 yılı “Hanehalkı Bütçe Araştırması” sonuçlarını açıkladı. Buna göre buradaki rakamları ve yüzdeler ile sizleri çok fazla yormadan şu sonuçları çıkarıyoruz. Ortalama olarak Gıda ve alkolsüz içeceklere yapılan harcamalarda en büyük pay yüzde 20.6 ile et, balık ve deniz ürünlerine ayrılmış bunu yüzde 18.4 ile ekmek ve tahıl harcamaları, yüzde 15 ile sebzeler, yüzde 13.9 ile süt, peynir ve yumurta ile ilgili harcamalar izliyor.
İsterseniz biraz daha ayrıntıya girersek. En düşük gelire sahip %20’lik gelir dilimindeki hanelerin toplam gıda harcamalarının %16.9’unu et, balık ve deniz ürünlerine, en yüksek gelire sahip %20’lik gelir dilimindeki hanelerin toplam gıda harcamalarının %23.9’unu et, balık ve deniz ürünlerine ayrıldığını söylüyor.
Peki bu açıklamalardan sonra TUİK’in bu tesbitlerini kabul edecek olursak, Türkiye’de et ve balık talebinin çok yüksek olduğunu da kabul etmemiz gerekecektir. Oysa ülke genelinde özellikle alt gelir gruplarında fiyatların yüksekliği sebebiyle ailelerin et ve balık tüketimlerinin sınırlı olduğu sanılır. Oysa en alt gelir grubunda olanlar tüketim harcamalarının %16.9’nu et ve balık ürünleri için harcamaktadır. En üst gelir grubunda olanlar da tüketim harcamalarının %23.9’nu et ve balık ürünleri için harcamaktadır. Tabi bu yorum TUİK’in yaptığı araştırmaya göre söylenebilir. Uygulamada neler oluyor. Buna sizler karar verin.
Gelir düzeyi en az olanından, en zenginine kadar büyük ölçüde yukarıdaki oranlarda et ve balık tükettiğimiz kabul edilecek olursa; et ve balıktaki arz yetersizliğine bağlı fiyat hareketlerinin yukarıya doğru hareket edeceğini söylememiz yorumlamamız pek yanlış olmaz. Kısa zamanda et ve et ürünlerinde fiyatların düşmesi biraz hayal gibi. Bunu biz söylemiyoruz. TUİK söylüyor.
Et fiyatlarında düşüş bekleyenler, lütfen çarşı pazar bir dolaşsın. Et fiyatları düşüyor mu? artıyor mu? bir baksınlar bakalım. Biz baktık. Et fiyatları devamlı artıyor. Demek ki TUİK haklı ne dersiniz?