Torba yasa ve hurda araç

Son günlerde torba yasa tasarısı içerisinde yer alan hurda araçlarla ilgili  düzenlemelerle ilgili Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın düşünceleri farklı idi. Hatırladığım kadarıyla geçen sene Türkiye Perakendeciler Federasyonu'nun düzenlediği "Uluslararası Yerel Zincirler Buluşuyor 2017 Konferansı ve Fuarı"nda gazetecilerin hurda araç teşviki olup olmayacağına ilişkin soruya, Ağbal, "Şu an hurda araç indirimi şeklinde bir çalışmamız söz konusu değil. Bizim sektörle zaman zaman istişare toplantılarımız oluyor. Burada son yaptığımız toplantıda sektör, mevzuatın uygulanmasından kaynaklanan belirsizliklerin ortadan kaldırılmasını, birtakım konularda teknik düzenleme taleplerinde bulundu. Bugün kendileriyle teknik konuları, mevzuat düzenlemelerindeki aksaklıkları konuşacağız. Herhangi bir şekilde bir vergi indirimi, hurda indirimi gibi bir çalışmamız bulunmamaktadır." yanıtını vermişti.
Aradan geçen bu kısa süre içerisinde demek ki bir çalışma yapılmış ki şu anda torba yasadaki hurda araçlarla ilgili bir düzenlemeden bahsediyoruz. O dönemde bu döneme ne değişti. Çalışma yapılmıyor açıklamalarından sonra mı çalışmalar başladı. Yetkililere sormak lazım.
Her neyse biz konumuza dönelim. Bu konudaki çalışmalar hakkında biraz bilgi verelim. Sayın Bakanımız Naci Akbal 2019 yılı sonuna kadar olmak üzere 16 yaş ve üzerindeki otomobil, panelvan, minibüs, otobüs, kamyon ve kamyonetlerin, trafikten sildirilmesinin ardından, imha merkezlerine teslim edilerek hurdaya ayrılması veya ihraç edilmeleri karşılığında yeni alınacak aynı cins araçlar için 10 bin lirayı geçmemek üzere ÖTV indirimi sağlanacağını anlattı. Konuşmasında "Burada sanıyorum 4 milyon 500 binin üzerinde bir araç parkı var. Tabi bu kadarlık bir aracın bu kapsamda yenileneceğini ifade etmek çok abartılı olur. Ama özellikle kanaatimce 20 yaş ve üzeri olan hurdaya ayrılma noktasına gelmiş araçlar bakımından son derece teşvik edecek bir düzenleme olacağı belli. Bu konuyla ilgili usül ve esasları belirledikten sonra düzenleme hayata geçecek. Özellikle de uygulama aşamasında sistemin suiistimal edilmemesi, yanlış kullanılmaması noktasında da ilgili bakanlıklarımızla birlikte gerekli tedbirleri alacağız. Burada da özellikle 2018-2019 yıllarında da otomobil yenileme noktasında vatandaşımıza bir imkan sağlamış olacağız."
Sayın Bakanımızın da bu düzenlemeden sonra uygulama aşamasında kafasında oluşan bazı suiistimaller ile ilgili soru işaretleri var bakanlığı tarafından gerekli tedbirleri alacaklarını söylüyor. Bizim de bu konudaki sorun olabilecek bazı durumlarla ilgili sorularımız var. İsterseniz bu sorulara bir bakalım.
Örneğin; 16 yaş ve üzeri araçlarla ilgili bu teşvikin 2019 yılı sonunda biteceği belirtiliyor. Burada uzatma olacağını düşünüyorum. Yani 2019 yılı sonunda 3 ay veya  6 ay uzatılmayacağının bir garantisi yok.
Ayrıca bu indirim yeni alınacak aynı cins araçlar için uygulanacak deniyor. Bu da suiistimale açık. Ticari aracı olan bir kişi otomobil aldığında bu indirimden yararlanmayacak veya tam tersi olduğunda da yararlanmayacak. Bu tür bir yaptırımda kişiler veya satıcılar zor durumda kalacak ayrıca niçin aynı cins diye diretiyoruz. Eğer amaç 16 yaş üstü hurda araçları trafikten çekmek ise ister ticari ister binek olsun aynı cins diye niçin diretiyoruz. Kanun böyle çıksa bile uygulamada kişiler birbirlerine satış yaparak bu şartı ortadan kaldıracak. Örneğin; ticari aracı olan bir kişi otomobil alacak ise, bir başka kişide otomobili var, ticari araç alacak ise araçlarını birbirlerine satarak bu şartı delebilecek ayrıca aracı olan satıcılar bu kişileri bulacaklar, buluşturacaklar bu değişimi satış yolu ile yapıp kanunun şartını ortadan kaldırmış olacaklar. Bu işten de ayrıca belki komisyon alacaklar. Onun için uygulanmayacak yasa yasa olmaz. Bu konunun da düzenlenmesi gerekir. Bir başka sıkıntıda indirimin 10 bin lirayı geçmeyeceği yönünde. Yani bu 10 bin lira neye göre belirlenecek. Orta sınıf ve altı için bu indirim ne kadar olacak. Bu da belli değil. Bu konuda da indirim tutarı kişilerin beklentilerinin altında kalabilir. Lüks araçlara da bu indirim uygulanacak mı? Eğer en üst segment araçlara 10 bin liralık indirim uygulanacaksa, küçük segmentlerde bu indirim kademeli mi olacak? Yoksa tüm araçlara eşit mi uygulanacak? Bütün bu sorular şu anda cevapsız. Düzenlemeler yapılırken bu konulara açıklık getirilmesi yararlı olacaktır.
Ayrıca yurt içinde taşıtların imalat sürecinde kullanılan ve imalatçılar için ayrı bir yük oluşturan hoparlör, radyo, navigasyon cihazı, monitör gibi mallar için ödenen ÖTV, imalatçılara iade edilecek. Bu da güzel bir teşvik araç içerisinde kullanılan modifiye edilen araçların bu türlü aksesuarlarına uygulanan ÖTV de iade edilecek.
Şimdilik aklımıza gelen sorular bunlar. Bundan sonra bekleyelim, bakalım, uygulayalım, görelim.