Hem kendini yakıyor hem de bizi

Akaryakıt zamlarından bahsedeceğim bu gün. Bir zamanlar Türkiye’de bir ürüne zam yapıldı mı yer yerinden oynardı sivil toplum örgütleri, partiler, işçi ve işveren sendikaları vb. örgütlerden tepkiler verirdi. Ama bakıyorum. Toplum bazı şeylere alıştığı gibi bu tür olaylara da alışmış gözüküyor. Benzin son iki haftada üçüncü zammı almış oldu. Toplumda tepki sıfır. Gündemi oluşturan ise otomobil camlarına çekilen filmler. Yasaklansın mı yasaklanmasın mı. Bu konuda gösterilen tepkinin yüzde biri benzine yapılan fiyat artışlarına gösterilmiyor. Bunu anlamak mümkün değil.
Ama olsun biz gene bu artışları biraz farklı yönleri ile yorumlayalım. Şöyle bir baktım. Dünyadaki diğer ülkelerdeki benzin fiyatlarına; bizden daha pahalı satan ülkelerde mevcut. İçime bir ferahlama geldi. Demek ki dünyanın en pahalı benzinini biz tüketmiyoruz. Örneğin; Fransa’da, İngiltere’de, Belçika’da, Singapur’da, Almanya, İsrail, Yunanistan, Norveç, İzlanda ve Hong Kong’da benzin fiyatları bizden fazla. Ancak 132 ülkeden de daha fazla fiyatla benzini tüketiyoruz. Bilgi olsun diye söyleyeyim dünyanın en ucuz benzini de Venezuela’dan sonra Arabistan, Türkmenistan ve Cezayir diye sıralama gidiyor. Buraya kadar bardağın dolu tarafını gördük. İsterseniz biraz da bardağın boş tarafına bakalım. Sonrada siz karar verin bardak dolu mu, yoksa boş mu diye.
Evet bizden yüksek fiyatla benzin tüketen ülkeler var ama acaba onların alım gücü ile bizim alım gücümüz bir mi diye bir bakalım. Bunun için şöyle bir kıyaslama pek yanlış olmayacaktır. Bu ülkelerde bir litre benzin için ne kadar çalışmamız gerekir. Bir çalışanın günlük ortalama ücreti içinde benzinin yüzde olarak ifadelerine bakalım.
Yapılan bir çalışmada Türkiye’de günlük ortalama gelirin 29.02 dolar olduğu ve bu durumda bir litre benzin alabilmek için günlük gelirin % 5.15’ine ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor. Bu oran, bizden daha pahalı satan ülkelerde ise; Örneğin; Bir İngilizin 1 litre benzin alabilmesi için günlük kazancının yalnızca %1.45′ini harcaması yeterli. Bir Fransız günlük ortalama kazancının yalnızca %1.50′si ile 1 litre benzin alabilirken, bir Norveçli günlük gelirinin yalnızca %0.94′ünü harcayarak 1 litre benzin alabiliyor. Demek ki alım gücü devreye girerse Türkiye dünyanın en pahalı benzinini tüketiyor demektir. Günlük gelirimizin %5.15ini 1 litre benzin için harcıyoruz demektir.
İşte şimdi siz karar verin. Benim çalışanım. Benim işçim. Benim memurum. Benim sanayicim. Benim tüketicim. Bardağınız dolu mu yoksa boş mu.