4 mezundan 3’ü sınavı geçemedi!

Hukuk Fakülteleri, buna bağlı mezunlar ve avukat sayısındaki artış işsizlik yaratan bir boyuta ulaştı.

Öyle ki…

2010 yılında 70 bin olan avukat sayısı 2025 yılında 200 bine dayandı. 

Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) verilerine göre devlet ve vakıf olmak üzere 92 hukuk fakültesi var. 

Hukuk fakültelerinin kontenjanı 17 bin dolayında.

2024 YKS yerleştirme sonuçlarına göre hukuk fakültelerine 13 bin 42 öğrenci yerleşti.  

Sayısal artışa rağmen, fakültelerdeki eğitimin niteliği uzun süredir tartışılıyor.

Tam bu noktada hukuk alanında niteliği artırmak amacıyla başlatılan Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı (HMGS), ilki geçen yıl 29 Eylül’de, ikincisi ise bu yıl 27 Nisan’da yapıldı. 

İlk sınavda başarılı olan aday oranı yüzde 42,7 olmuştu.

Bu yılki sınav ise resmen facia. 

Her 4 adaydan 3’ü sınavı geçemedi.

22 Mayıs’ta sonuçları açıklanan sınava 5 bin 818 aday katıldı. Bu adayların sadece yüzde 23,81’i, yani yaklaşık bin 386 kişi, 70 puan barajını geçebildi.

Bu oran, geçen yılın sınavındaki 42,7’lik başarı oranına göre önemli bir düşüşe işaret ediyor.

Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’na 6 kez girme hakkı olduğunu da hatırlatalım…

ESTV yayınına konuk olan Eskişehir Barosu Başkanı Barış Günaydın, bu konuda şunları söyledi:

“HMGS’de sayısal verilere baktığımızda açıkçası tablo çok iyi değil. Türkiye'de 200 bine yakın avukat var. Eskişehir'de ise 2 bin. Sayı giderek artıyor ama bunun çözümü gerçekten sınav mı? Yoksa çok fazla sayıda hukuk fakültesinin yetkinliklerle donatılmamış olması mı? Hala hocası eksik hukuk fakülteleri var. 

Bence en temel sorun bu hukuk fakültelerine bir dönüp bakmak. Hukuk fakültelerinin akreditasyonu, hukuk fakültelerindeki eğitim kalitesini artırmamız lazım ki burada donanımlı genç meslektaş adaylarımız başarırlar ve hızlıca HMGS sürecini tamamlayabilirler.

YÖK belli nitelikleri taşımıyorsa hukuk fakültelerini birleştirmeye yöneltebilir. Bazılarının öğrenci almasında kısıtlamalara gidilebilir, kontenjan azaltılması yöntemleri düşünülebilir.”

Daha İyi Yargı Derneği de yaptığı açıklamada, bu oranın devam etmesi halinde her yıl yeni mezun olacak yaklaşık 20 bin hukuk fakültesi mezununun 15 bininin hukuk mesleklerinde görev alamayacağını, başka işlere yönelebileceğini duyurdu.

Dernek açıklamasında, düşük başarı oranlarının temelinde öğrencilerin yetersizliğinin değil, hukuk eğitiminin yapısal eksikliklerinin yattığını vurgulanırken, şunlara dikkat çekildi:

“Bu yüksek başarısızlık oranı, kesinlikle öğrencilerin değil; yargı sistemimizin ve hukuk eğitiminin başarısızlığıdır. Mevcut yapı, kaliteli yargı hizmeti üretmeye odaklı değil. Yargı hizmetleri ve hukuk eğitimi, gerçek ihtiyaçlara göre değil, karar vericilerin kişisel hayal ve varsayımlarına göre şekilleniyor.

Ayrıca eğer HMGS, mesleğe girişin ölçütü olacaksa, bu sınavın geçerliliği, güvenilirliği ve şeffaflığı mutlaka sağlanmalı. Aksi halde sistem, sadece gençlerin değil, toplumsal adaletin de önünü tıkar.”

Reform çağrısı 

Daha İyi Yargı Derneği, mevcut sistemin sürdürülemez olduğunu belirterek, kapsamlı bir reform çağrısında bulundu. 

Öneriler şunlar:

“Yargının temel amacı kaliteli hizmet üretmek olmalı ve buna uygun yapısal dönüşüm sağlanmalı.

Hukuk kariyer planlamaları, akademik ve mesleki başarıya dayalı şekilde yeniden tasarlanmalı.

Hukuk eğitimi, pratikle teori arasında köprü kurmalı; eğitimciler her iki alanda da yetkinleşmeli.

Sınav sistemleri, sadece bilgi değil; karar alma yeteneği, sezgi ve etik uyumu da ölçmeli.

Başarı oranı yüzde 50–70 aralığında olmalı; bu oranlar sınav sisteminin doğru işlediğini gösterir.

Hukuk mezunlarına alternatif iş alanları açılmalı, örneğin büyük şirketlerde yöneticilik gibi.

Sınav şeffaflığı ve hesap verebilirlik önemli.”