İlber Ortaylı: "Her yer Eskişehir kadar şanslı değil"

Eskişehir Anadolu Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Haşim Şahin'in moderatörlüğünde, Yunus Emre Kampüsü'ndeki Atatürk Kültür ve Sanat Merkezi'nde gerçekleştirilen program, öğrenciler ve tarih severlerden ilgi gördü. Programda, Eskişehir Valisi Hüseyin Aksoy, Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fuat Erdal, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kamil Çolak, Eskişehir Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Adnan Özcan ile çok sayıda akademisyen de yer aldı. Moderatör Haşim Şahin’in, “Fatih sultan Mehmet neden büyük liderdir?” sorusunu cevaplayan Ortaylı, Fatih Sultan Mehmet’in coğrafyayı iyi tanıyor oluşundan, meraklı yapısından, o dönemde Yunanca bilen sayısı az olmasına rağmen Fatih Sultan Mehmet’in Yunanca biliyor olmasından, entelektüel yapısından, İyi bir asker ve ateşli silahlar ordusu mareşali oluşundan söz ederek Fatih Sultan Mehmet için “Gerçek bir hükümdardır” dedi.

HAFIZASI YÜKSEK BİRİYDİ

Cumhuriyetin 100. Yılında Kurtuluş Savaşı, 1’inci Dünya Savaşı, Cumhuriyet’in kuruluşu ve Atatürk üzerine söyleşide bulunan Ortaylı, “3’üncü Dünya komutanlarında Atatürk’ün bir farkı var. Atatürk çok iyi yetişmiş bir kurmay sınıfı üyesidir. Bütün arkadaşları, bütün İstiklal Harbi Komutanları 1’inci sınıf mareşaldir. Mustafa Kemal Gelibolu coğrafyasını haritasız ezbere bilen hafızası yüksek biriydi” sözlerini kullandı.

TANIMAMAKTA ISRARCILIK AYIP

Haşim Şahin’in yönelttiği ‘Toplum olarak Atatürk’ü tanıyor muyuz ve anlıyor muyuz?’ sorusuna cevap veren Ortaylı, “Kimse tanımıyor, hiçbir millet büyük önerini yeterince tanımaz ama severler. Liderimizi tanımayız bu ayıp değil ama tanımamakta ısrar edersen ayıptır. Yalan yanlış kahvede oturanların konuştuklarını, yazdıklarını benimsiyorsa bir toplum bu ayıptır. Tarihi bir devri eksik bilmek normaldir. Atatürk ölmeyen bir isimdir. Dünyada bu kadar uzun zaman tabu olarak yaşayan ve toplumların bunaldığında abidesine gittiği bir isimdir”  ifadelerini kullandı. 

HER YER ESKİŞEHİR KADAR ŞANSLI DEĞİL

İlber Ortaylı’nın ‘Bir Ömür Nasıl Yaşanır?’ kitabına atıfta bulunan Şahin, “Gençlere kendilerini geliştirmeleri, yurdumuzu anlamaları ve gelecek kurmaları için tavsiyeleriniz nelerdir?’ sorusunu yönetti. Eskişehir halkının kültür bakımından şanslı olduğunu ifade eden Ortaylı, “Burada şansınız var, tiyatronuz, operanız her şeyiniz var. Eski eser isterseniz kazı yerleri var, şehirde müzeleriniz var. Her yer Eskişehir kadar şanslı değil. Türkiye çok geniş bir coğrafya bu coğrafyada yaşayıp burayı tanımazsan sıkılırsın” şeklinde konuştu. 

KİŞİ İŞİ BAŞINDA ÖLMELİ

Program sonunda seyircilerden arasında bulunan İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi’nin yönelttiği ‘Gençlere değil de 40 yaş üstüne bir tavsiye verir misiniz? İnsan ölümü nasıl kabullenir ve insan nasıl ölmelidir? İyi ölüm var mıdır?’ sorusuna cevap veren Ortaylı, “Kişi işinin başında ölmeli, kahvede tavla oynayarak ölmemeli. Bir hoca için en iyi ölüm de kürsüde ölümdür. Yatakta ölmek marifet değil” dedi.

SOSYAL MEDYADA VAKİT GEÇİRMEYİN

Seyircilerin gençler için, ‘Nasıl yaşanmaz?’ sorusunu yanıtlayan Ortaylı, “Gençler dersten çıkınca saat akşama kadar sohbet ediyorlar. Bir arkadaşını görürsün 15 dakika konuşur, dedikodunu yapar gidersin. Siz çok oturuyorsunuz. Onun dışında elinizdeki zırtapozluklarla vakit geçirmeyin. Orada gördüğünüz bilgiler, tarihi kişiler aklınızda kalmaz, dedikodular aklınızda kalır” tavsiyesinde bulundu. 

PARASIZLIK MAZERET DEĞİL

Dünyayı gezmek konusunda ekonomik imkansızlıkların bahane olduğunu ifade eden Ortaylı, “Parasızlık mazeret değil. Ben Viyana’da 70 yılında öğrenciyken profesör bir kaç ahbap insanların yemek bulamadığı dönemde sırtlarında çanta manastırdan manastıra geziyorlardı. Köşeye kıvrılıp yatıyorlardı. Adamın gençliği 45 yılına gelmiş ne yapacak refah dönemini mi bekleyecek? Her şeyin bir yaşı vardır. Gezmek de gençken yapılır. Bizim Türk milleti önce mobilya alıyor. Siz uçakla gezmek istiyorsunuz öyle olursa imkanlar azalır. Zaten uçakla gezeyim dersen gezemezsin çünkü iyi gezi uçakla olmaz” dedi.