Migren, uzun yıllar süren ve baş ağrısı ataklarının birkaç saatten birkaç haftaya kadar sürebildiği, ataklar arasında ise baş ağrısı şikayetinin bulunmadığı bir klinik sendromdur. Genetik özelliklerin gelişimine etki edebilen migren baş ağrıları genellikle bulantı, ışığa ve sese karşı hassasiyetin eşlik ettiği tek taraflı baş ağrısı olarak tanımlanır. Migren hastalarının atakları sırasında, sağlıklı toplumun geneline göre yaşam kalitesi düşüktür. Ailesinde migren öyküsü bulunan bireylerin çocuklarında migren olma riski, genel topluma kıyasla daha yüksektir.
Genetik ve çevresel faktörlerin birleşiminden etkilenen migren, saf genetik geçişli bir hastalık değildir. Auralı migren ve aurasız migren olmak üzere iki ana alt tipi bulunur. Migren ataklarının %10'unu oluşturan auralı migren, baş ağrısı gelişiminden yaklaşık bir saat önce, zigzag çizgiler şeklinde görülen halüsinasyonlar, bulanık görme, ışık çakmaları ya da skotom olarak bilinen görüş alanında boşlukların varlığı gibi geçici duyusal belirtilerle kendini gösterir.
Ayrıca baş dönmesi, hissizlik, karıncalanma, kol ve bacaklarda güçsüzlük, duyu kaybı ve kelimelerin birbirine karışması gibi diğer belirtiler de görülebilir. Auranın varlığı, atak şiddetinin bir göstergesi değildir. Aurasız migren atakları, auralı migren atakları kadar şiddetli olabileceği gibi daha da şiddetli olabilir.
Migren belirtileri sadece baş ağrısı ile sınırlı değildir; migren atakları, başlangıcından sonlanmasına kadar birçok farklı evreden geçer. Ataklar, prodrom dönemiyle başlar. Bu dönemde, ağrı başlamadan önceki saatlerde depresif ruh hali, artmış duyarlılık, durgunluk, düşüncelerde yavaşlama, konsantrasyon eksikliği gibi nöro-psikolojik belirtiler ortaya çıkar. Aynı zamanda ense sertliği, şişlik hissi, kabızlık ya da ishal, halsizlik, iştah değişiklikleri, aşırı susama ve sık idrara çıkma gibi belirtiler de prodrom dönemine eşlik eder.
Prodrom dönemini takiben aura dönemi gelir. Bu dönem, genellikle 5 ila 20 dakika içinde gelişir ve çoğunlukla 60 dakika içinde sona erer. Aura dönemi, görsel semptomların yanı sıra vücudun bir yarısında uyuşma, karıncalanma gibi hissiyatları içerir. Ağrı dönemi, ense, başın arka kısmı ve başın bir tarafında başlayan rahatsızlık hissiyle başlar. Ardından, şiddetli, zonklayıcı ve basınç hissi yaratan ağrı gelir, bu durum saatler hatta günlerce sürebilir.
Migren ağrısı genellikle enseden başlar, ancak tüm başa yayılabilir. Ağrıya genellikle iştahsızlık, bulantı, kusma, ışık ve sese karşı duyarlılık eşlik eder. Migren ağrısı uykuya yakın dönemde genellikle hafifler. Ağrı sonrası postdrom dönemi, bitkinlik, bezginlik ve yorgunluk hissiyle karakterizedir. Bu dönemde, ağrının azalması ile birlikte rahatlama hissi oluşur. Bazı kişilerde tatlı yeme veya sık idrara çıkma isteği görülebilir. Bu belirtiler, migren tanısını netleştirebilir.
Migren ataklarını tetikleyen faktörler kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ancak genel olarak aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Açlık: Uzun süreli açlık veya öğün atlamak migreni tetikleyebilir.
Stres: Yoğun stres, migren ataklarına neden olabilir.
Uyku Bozuklukları ve Düzensizliği: Yetersiz veya düzensiz uyku migreni tetikleyebilir.
Güçlü Işık: Parlak ışıklar, özellikle de flaşlar, migren atağını başlatabilir.
Menstruasyon Dönemi: Kadınlarda hormonal değişiklikler, özellikle menstruasyon döneminde, migreni tetikleyebilir.
Yükseklik Değişiklikleri: Yüksek rakımdaki yerlere seyahat etmek migren atağını tetikleyebilir.
Hava Değişimi ve Kirliliği: Hava şartlarında ani değişiklikler veya kirlilik migreni etkileyebilir.
Lodos: Özellikle deniz kıyısında, lodoslu havalarda migren atağının şiddetlenebileceği bilinir.
Kuvvetli Kokular: Özellikle parfüm gibi yoğun kokular migreni tetikleyebilir.
Alkol ve Sigara Tüketimi: Alkol ve sigara, migren atağını başlatabilir veya şiddetlendirebilir.
Sigara Dumanına Maruz Kalma: Sigara dumanına maruz kalmak da migren atağını tetikleyebilir.
Bu faktörlerin bilinmesi ve mümkünse bunlardan kaçınılması, migren atağını önlemede önemli bir rol oynayabilir.
Nitrat İçeren Şarküteri Ürünleri: Sosis, salam, sucuk gibi şarküteri ürünleri.
Çikolata: İçinde bulunan bazı bileşenler nedeniyle migren atağını tetikleyebilir.
Tiramin İçeren Peynirler: Özellikle yaşlandıkça tiramin yoğunluğu artan peynirler.
Alkol: Başta kırmızı şarap olmak üzere alkol türleri.
Soğuk İçecekler: Özellikle buzlu içecekler migren atağını tetikleyebilir.
Diğer bazı potansiyel tetikleyici besinler şunlar olabilir:
Bazı Meyveler: Özellikle muz, çilek, ananas gibi bazı meyveler.
Çay ve Kahve Tüketimi: Aşırı miktarda kafein içeren içecekler.
Deniz Ürünleri: Özellikle bazı deniz ürünleri migren atağını tetikleyebilir.
Kızarmış Yağlı Yiyecekler: Aşırı yağlı ve kızarmış yiyeceklerin tüketimi.
Migren hastalarının bu tür yiyeceklere karşı duyarlılık gösterip göstermediklerini belirlemeleri ve bu besinleri mümkünse sınırlamaları önerilebilir. Besin günlüklerini tutarak, hangi yiyeceklerin migren atağını tetikleyebileceği konusunda bireysel bir farkındalık geliştirmek de yardımcı olabilir.
Henüz yorum yapılmadı,
İlk Yorum yapan siz olun...