Hobi değil yaşam biçimi

Fotoğraflar: Ali Güney

Antikacılık bir tutkudur, bu tutkuyu hiçbir şey satın alamaz. Gün gelir tutkunuz için hayatınızı bile değiştirebilirsiniz… Daha önce müteahhitlik yapan, şimdilerde ise antikacılıkla uğraşan Bayram Çağlayan da böyle yaptı. Başka bir şehir, yepyeni bir hayat diyerek kendisini antikacılığa adadı. Antikacılığın tüm inceliklerini anlatan Çağlayan, meslek sırrının ise “sevmek” olduğunu söyledi.

Sizi tanıyabilir miyiz?
Adım Bayram Çağlayan. Aslen Aksaraylıyım. Uzun yıllar Aksaray ve Türkiye’nin değişik yerlerinde müteahhit olarak görev yaptım, daha sonra birçok Forum AVM inşa ettim. Artık şehir değiştirip başka şehre yerleşmeyi düşünüyordum. Ben Milas veya İnegöl’e yerleşmek istiyordum. Tam bu sıralar arkadaşım aradı evi boşaltıyorum diye ben de “Tamam kimseye verme ben tutayım evi” dedim. Tesadüf eseri 2020 yılında Eskişehir’e taşınmış oldum. Ben öncesinden de bu antikacılık işlerine aşinalığım vardı, Eskişehir’de önceden sık sık etkinlikler oluyordu. Bu yüzden sık sık Eskişehir’e geliyordum.  Daha sonra kendi eşyalarım ve antika eşyalarım eve küçük geldiği için bu evi tuttum. Sonra git gide bu iş bende bağımlılık yaptı, 100 liram varsa 100 lirasını da bu işlere harcamaya başladım. Normal bir koleksiyoncuda ‘şinanay’ koleksiyonlarından 3 veya 5 tane vardır, bende 50 tane var.


PARA DEĞİL GÖNÜL MESELESİ
Antikacılığa olan ilginiz ne zaman başladı?
Çocukluktan beri vardı. Ama 3 yıldır bu işi yapıyorum. Bu iş zaten birden olmaz, geçmişin birikimi olması gerekiyor. Babamdan gelen bir şey… Kendisi bu iş ile ilgilenmedi fakat antika işleri ile uğraşıyordu. Ben bir şeylerle uğraşmayı seviyorum, babam ve benim hayata bakış açımız, yetişmemiz, mesleğimiz farklı. Dolayısıyla ben geçmişteki şeyleri geleceğe aktarmak istiyorum. Bu iş para pul meselesi değil gönül meselesi. Bu işi gönülden seven kim olursa olsun bendeki antikaları hediye ediyorum. Ben kendimi antikacı değil de daha çok toplayıcı olarak görüyorum.  Bazen insanlar da dışarıdan bana antika şeyler getiriyor.


BAZI ŞEYLERİN DEĞERİ OLMALI
Mesleğinizle ilgili ilginç bir anınız var mı?
4 ay önce bir tane kadının annesi vefat etmiş. Beni evine çağırdı, evdeki her şeyi satmak istediğini söyledi. Ben de her şeyi aldım, aldığım eşyaların içinde bir tane sandık vardı. İçini açtım ailesi ile ilgili bir sürü objeler var, kendisine “Bari bunlar sende kalsaydı hatıra olur” dedim. Arkadaş “Yok istemez” dedi. Ben aldığım eşyaların antika olanlarını kendim alıyorum diğerlerini ihtiyaç sahibi insanlara veriyorum. Yani demek istediğim bazı şeylerin değeri olmalı değerini bilmeliyiz, bazı objelerin hatırası olmalı onları saklamalıyız. Her şey para değil.

İŞİ BİLMEK LAZIM
Elinizde ne gibi nadir parçalar var, en eski parça kaç yıllık?
Şimdi tabi ki bende de nadir ve eski çok parça var ama onlar gizlidir. Her mesleğin olduğu gibi bizim de işimizin gizliliği budur. Şimdi gerekirse bir parça elli, altmış yıllık olsun onun kaç yıllık olduğu değil ne kadar nadir olduğu değerlidir. Geçenlerde bir antika pazarında kahve soğutucu var, koleksiyoncu diyor ki; “Bundan hiçbir yerde yok, çok değerli” gibi sözler söylüyor. Aynı kahve soğutucusundan bende 4-5 tane var. Onun için eski olması değil nadir olması önemli. Mesela her yerde resim var Picasso Salvador Dali veya Osmanlı resimleri ile kıyaslayabilir misin?

FİYATLAR PARÇAYA GÖRE DEĞİŞİYOR
Fiyatları neye göre belirliyorsunuz?
İşçiliği, yaşı, kondisyonu. Yüz yıllık bir ürün çok iyi korunmuş ise daha değerlidir. Örneğin; kahve soğutucu 250 liraya da alabilirsiniz, 2 bin 500 liraya da alabilirsiniz. Bunun nedeni dönemi, yapış şekli, işçiliği ve iyi korunmuş olması.


HERKES BİLGİSİNİN EKMEĞİNİ YER
Antika satın alırken verdiğiniz yüksek meblağlara çevreniz nasıl tepkiler gösteriyor?
Ben kimseyi dinlemem, kendi bildiğimi yaparım. Geçenlerde başıma bir şey geldi; Afyonkarahisar’da bir mezattaydım. Bir arkadaşım ürünlerini çıkardı, herkesin bildiği bir abdestlik bir adet manga, manganın üzerinde de bir adet maşa. Parçalarını tanıtırken maşa yerine mangal maşası dedi. Normalde bin 500’e kadar çıksa ben de çıkacaktım ama 400 liradan başlayan pazarlık 600 liraya bende kaldı. Sonuçta herkes bilgisinin ekmeğini yiyor. Tabi ki ben mezat bittikten sonra onun mangal maşası değil sarık maşası olduğunu herkese söyledim. Sarık maşası olduğu için de çok daha değerli bir parça olduğunu anlattım.

ASLA SATMAM
Sizin ne tür koleksiyonlarınız var?
Benim makaralı teyplere ve Osmanlı bezlerine karşı bir hastalığım var. Ne fiyat verirlerse versinler asla satmam.  Bine yakın kasetim var, Zeki Müren, Müzeyyen Senar, Ferdi Tayfur gibi birçok ünlü sanatçının kaseti bende mevcut.

EN ÖNEMLİSİ SEVMEK
Mesleğinizin sırrı nedir?
Sevmek… Sevmeden bu meslek yapılmaz. Bir kere tarihi bilmeniz lazım. Bakış açınızı ona göre değerlendirmeniz lazım, çok iyi görmeniz, çok iyi bakmanız lazım.