Emirdağ'ın şansı gurbetçisi!

FOTOĞRAFLAR: CEM ÖZDEMİR

Emirdağ Eskişehir’in hemen yanı dibinde…
Tarihi bir ilçe! Güzel bir ilçe…
Gurbetçileriyle biliniyor. Ama tarım ve hayvancılıkta da bölgenin lideri ve Emirdağ türküleri bir başkadır…
Bulunduğu yerdeki ilçelerin, beldelerin merkezinde!
Emirdağ ziyaretimizde ilçenin girişinde şu yazı dikkatimizi çekiyor. “Gurbetin başkenti”
Sıladır Emirdağ…
Emirdağ gezimizi mesai arkadaşlarım kameramanımız Hakan Kalkır ve foto muhabirimiz Cem Özdemir ile birlikte yapıyoruz. Sebahattin Tetik ve Barış Can, rehberimiz…
İlçenin nüfusu 20 bin olsa da Avrupa’da, Eskişehir’de Emirdağlıların toplam nüfusu 350 bini buluyor…
Emirdağ merkezi hareketli…
İnsan seli var! Trafik yoğun! Çarşı-Pazar hareketli! Bitmeyen bir alış veriş…
Emirdağ’da gurbetçilerin en çok uğradı yer, lokantalar…
Yiyecek-içecek sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin sahipleri oldukça memnun. İlçe merkezinde bulunan Abone lokantası da gurbetçilerin favorileri arasında…
Gurbetçiler sabah-öğle ve akşam yemeklerini aynı lokantada yemeyi tercih ediyor. İşletmeci Murat Çelik’e soruyorum gurbetçiler neden senin işletmene ilgi gösteriyor:
-Yemekler lezzetli, hizmeti iyi yapıyoruz! Eksiğimiz vardır ama mümkün olduğunca en iyisini yapmaya çalışıyoruz!
-Peki fiyatlar nasıl?
-Çorba 9 lira! Bize göre fiyatlar yüksek değil! Çevre illeri düşündüğünüz zaman ucuz! 20 yıldır Emirdağ’a hizmet ediyoruz.
Bir başka işletmeci Erol Ödemiş…
Köfteci Erol olarak tanınıyor. Izgaranın başında kendisi duruyor! Yoğunluktan söyleşiyi güçlükle yapıyoruz! Gurbetçilerin gelişini “sezon olarak” değerlendiriyor ve “sezonu başarıyla tamamlıyoruz” diyor.
 

ESKİŞEHİRLİLERE İNDİRİM!

 
Emirdağ Çarşısı’nda karşılaştığım isimlerden birisi de Orhan Akmeşe…
Belçika’nın Gent şehrinde önemli bir iş adamı…
Ne iş yaptığını soruyorum:
-Otelim var, yanıtını alıyorum. Eskişehirlilere Emirdağlılara indirim var mı?
-Başımızın üstünde yeriniz var! Hemşehrilere her zaman indirim var!
-Emirdağ’a geldiğinizde ne kadar kalıyorsunuz?
-5-6 hafta mutlaka kalırım.  Çoğunlukla Emirdağ’da bulunurum ama Eskişehir, İstanbul gibi şehirlere de mutlaka uğrarım…
 

MURAT 124’ÜN HAVASI VAR!

 
Emirdağ sokaklarında gurbetçiler son model otomobillerle geziyor. Ama bir otomobilin müşterileri farklı!  Hakkı Erden, 1974 model bir Murat 124 ile gurbetçileri gezdiriyor…
Arkasında römorku var. Dekorasyonu gurbete giden Emirdağlıları anlatıyor.
Erden, dekorasyonu kendisi yapmış…
-Kaç lira alıyorsunuz turistleri gezdirmek için?
-Yarım saati 100 lira ile 150 lira arasında değişiyor!
-Otomobilin römorku ilgi görüyor mu?
-Gurbetçiler en çok onu seviyor. Açılıyor ve o bölümde gezmeyi seviyorlar!
Hakkı Erden, son olarak şöyle diyor:
-Avrupalıların herkese faydası var!
 

SUVERMEZ DEĞİL SÜ VERMEZ!

Emirdağ, türküleriyle de bilinen bir ilçemiz.
Çok bilinen türkülerden birisi de “Su vermez diyorlar bizim köyümüz” türküsüdür! Emirdağ çarşısında Suvermez köyü muhtarı Mehmet Özkan ile karşılaşınca türkü aklımıza geliyor.
Ama doğru bildiğimiz bir yanlışı da muhtar Özkan’dan öğreniyoruz:
-Köyün doğru adı sü vermez! “Sü” asker demek! İlk köy kurulduğunda 5 tane askeri var. Osmanlı asker istemiş o tarihte “veremeyiz” demişler! Asker vermez, süvermez demişler. Eskiler hale Süvermez derler. Ama zamanla noktalar kalkınca su vermez olmuş! Oysa su vermez köyü suyun içindeymiş bir zamanlar!
-Köyden gurbete gidenlerin oranı nedir? Şu anda köy kalabalık mı?
-Köyün yüzde 95’i Avrupa’da! Belçika, Fransa, Hollanda, Danimarka gibi değişik ülkelerde gurbetçi arkadaşlarımız köylülerimiz var! Köyde gurbetçiler gidince 30-40 aile kalıyor.
Fransa’dan Suvermez köyüne gelen bir başka isim ise Muhterem Baş!
-Ne zaman çıktığınız gurbete?
-30 yıl kadar oluyor?
-Fransa’da ne iş yapıyorsunuz?
-İnşaatçıyım, sıva yapıyorum!
-Her sene geliyor musunuz?
-Evet geliyorum. Köyde ev yaptırdım orda kalıyorum.
-Türkiye’ye geldiğinizde hep burada mı kalıyorsunuz?
-Tatile de gidiyorum ama daha çok köyde kalmayı seviyorum!
 

ESNAFIN, TÜCCARIN YÜZÜ GÜLÜYOR!

 
Emirdağ’da ekonomi ve ticari hayata yön veren isimlerle de görüşüyorum. Esnafın, tüccarın, yüzünün güldüğü nadir ilçelerden birisi, Emirdağ…
İlk olarak Esnaf Odaları Başkanı Muzzaffer Aşık’ın yanına gidiyoruz.  Lokantası var işinin başında…
Aşık anlatıyor:
-Normalde esnafın durumu bozuk! Ama biz şanslı ilçelerdeniz. Çünkü bizim gurbetçimiz var! Gurbetçilerin Emirdağ’a büyük katkısı var.  Biz gurbetçimize esnaf odası başkanı olarak teşekkür ediyoruz.
-Peki gurbetçiler gidince sezon bitince esnaf ne yapıyor?
-Durumumuz yine kötü değil! Çiftçiliğe ve hayvancılığa dayalı köylümüz var. Köylümüzün katkısı büyük? Köylümüz biraz sosyal! Yeme içmeyi alış verişi seviyor.
Emirdağ’da iş yeri açmak kolay mı? Bürokrasi nasıl işliyor?
-Türkiye’de iş yeri açmak çok kolay! Neden? Esneklik var işyeri açmak basit!
 
Daha sonra Emirdağ Ticaret Odası Başkanı H.ibrahim Aktepe’ye uğruyorum. Kendisi aynı zamanda OSB’nin başkan vekili…
Bir değerlendirmede ondan alıyorum:
-Gurbetçilerimiz izinlerini geçirmek için memleketlerine geldiler. Çok şükür bu ziyaretler de esnafımıza olumlu şekilde yansıdı. Bu yıl memnun olmayan esnafımız tüccarımız yoktur. Emirdağ gurbetçilerimizin katkısı sadece Emirdağ’a değil! Eskişehir’e, Bolvadin’e, Afyonkarahisar’a katkısı var.
-Sadece hizmet sektöründe mi para harcıyorlar?
-Sadece tüketim söktüre değil! Birçok sektörde harcama yapıyorlar. İnşaat söz konusu oldu mu da yatırımını bölgeye yapıyor.
OSB’de son durum nasıl?
-Emirdağ OSB Afyon bölgesinde popüler. Kurulduğu günden bu yana yönetimindeyim. Emirdağ teşvik bölgesi. Yatırımcıya ilgi ve alakayı üst düzey gösteriyoruz. Böylelikle yatırımcıyı çekiyoruz.
Esnaf Kefalet kooperatifi başkanı Şükrü Ibık’tan neredeyse kredi isteyen yok…
-Esnafın işler nasıl? Diye sohbete başlıyorum.
-Çok güzel! Avrupa velinimetimiz bizim. Avrupalılar olmasa hiçbir şeyimiz yok!
-Sende fazla kredi isteyen de yoktur.
-Benim kooperatifim dört dörtlük! Takibim sıfır!
-Çok var mı kredi isteyen?
-Normal! Pek yok doğrusu! Bu aylarda gelen hiç yok! Çünkü sezon çok güzel…
 
 

EMİRDAĞ’IN ROCKÇISI DON SERENAT!

 
Emirdağ sokaklarında karşılaştığım bir başka isim ise Fransa’da çalışan Don Serenat! Tanıştığımda şaşırdım. Türkçesi “kırıktı” Şöyle düşündüm, anne veya babası yurt dışında bir Fransızla evlenmiş olabilir!
Yanılmışım. Asıl ismi Muhammed Karyemez!  Rock söylüyor bu yüzden Don Serenat’ı sahne ismi olarak kullanıyor.
-Fransa’ya ne zaman gittiniz?
-Yaklaşık 10 yıl oldu!
-Fransa’da ne iş yapıyorsunuz?
-İnşaatlarda çalışıyorum Fayans ustasıyım!
-Fransa’da nasıl tanıyorlar?
-İyi tanıyorlar. Fanlarım var. Hayranlarım var! Hayranlarım arasında Türkler de var yabancılar da var! İlk klibimi yaptım. İkincisi bomba gibi geliyor!
Don Serenat’ın ilk klibi Dam üstünde çul serer! Merak edenler Youtbe’dan izleyebilir!
 

KÖYLERDE CANLILIK VAR!

Veysel köyü muhtarı Cevat Deveci Belçika’nın Anvers şehrinde uzun yıllar çalışmış. Emekli olunca köyüne gelmiş ve muhtar seçilmiş. Diğer gurbetçilerden farklı… Muhtar iki ayını Avrupa’da 10 ayını Emirdağ’da geçiriyor.
-Nerede çalıştınız?
-40 yıl traktör fabrikasında çalıştım. Emekli olunca köyüme döndüm.
-Köye döner dönmez muhtar mı seçildiniz?
-Evet öyle oldu! Hizmet yapmaya çalışıyorum…
Ahmet Şimşek Pornek köyünden…
-Kaç yılında Belçika’ya gittiniz?
-1990 yılında gittim. 30 yıldır da Gent şehrinde oturuyorum. İzne geldim bir aydır buradayım. Bu yıl 200-300 bin civarında bir Emirdağlı geldi. Sadece gurbetçiler değil! Başka şehirlerdeki avukatlar, mühendisler, doktorla da ilçeye geliyor.
-Köy nasıl kalabalık mı?
-Köyümüz kışın 80-100 hane ama yaz oldu mu 300 hane oluyor.
 

İŞİ BIRAKIP DÜNYA TURUNA ÇIKTILAR!

 
Emirdağ’da bisikletle Avrupa’dan ülkemize gelen 3 kişiyle karşılaşıyorum. İsabel Delreel, Louis Boutelli ve Jeremiy  Olivier… Fransa’da işçi olarak çalışan Serkan’ın yardımıyla kısa bir röpotaj yapıyorum. Ayrı ülkelerden yola çıkıyorlar Fransa ve İngiltere’den. İstanbul’da buluşup tanışıyorlar ve yola birlikte devam ediyorlar.
Üçünün de ortak bir özelliği var. Çalıştıkları işyerlerinden istifa edip bisikletle gezmeye karar veriyorlar…
Bundan sonra gidecekleri ülke Gürcistan…
-Türkiye’de zorluk çektiniz mi soruma şu yanıtı alıyorum:
-Çok iyilerdi krallar gibi bize bakıyorlar!
 

 HERKESİN YARDIMINA KOŞUYORLAR

Emirdağ ilçesi Kalkındırma ve Dayanışma Derneği başkanı Metin Akın, karşılaştığımız bir başka isim…
-Dernekte ne yapıyorsunuz, kimleri kalkındırıyorsunuz?
-9-10 yıl önce köyde bir kişi ölmüş 7 gün sonra duyulmuş. Bunun üzerine bu derneğimiz kuruldu. Yaşlılarımızın, engellilerimize, fakirlerimize, üniversite öğrencilerimize yardım ediyoruz.
-Gurbetçiler size destek oluyor mu?
-Nerde Emirdağlı varsa hepsi yardım ediyor. Şu anda 5 katlı binamız var. Kendimiz yaptık. Birinci katın kirası engellilere gidiyor. İkinci katın kirası fakir üniversite öğrencilerine gidiyor. 3. Katın kirası da Emirdağspor’a gidecek.
-Gurbetçilere neler söylemek istersiniz?
-Gidenlere güle güle, gelenleri bağrımıza basmaya hazırız.
 

ESKİŞEHİR’E BAĞLIYIZ!

Meşhur Salı pazarında Kaya Gül ve eşi Yasemin Gül ile karşılaşıyorum.
Emirdağ’ın yerlisi ve uzun yıllardır meyve satıyorlar.
Fiyatları soruyorum…
-Bu yıl farklı, diyor! Fazla sizin anlayacağınız!
Gurbetçilerin etkisi nasıl?
-Gurbetçiler geldiği zaman bizim sürüm fazlalaşıyor.
Eşi Yasemin Gül, Eskişehir’e sürekli gittiğini söylüyor ve Afyon’dan çok Eskişehir’e bağlıyız, diyor!
 
 
 

EMİRDAĞ TURİZM BÖLGESİ OLMALI!

CHP ilçe Başkanı Barış Can…
Geçen seçimlerde CHP’nin belediye başkan adayıydı. Az bir oy farkıyla seçimi kaybetti.
Ama Emirdağ için düşünmeye, fikir üretmeye devam ediyor. Yapıcı bir muhalefetten yana…
Kendisine soruyorum:
-En büyük sıkıntılar eksiklikler neler?
-Nüfus normal şartlarda 20 bin civarı. Belediye yazın ortalama 150 bin kişiye hizmet etmek zorunda kalıyor. Zorlanıyor. Emirdağ’ın turizm bölgesi statüsüne alınması gerekir. Ulaşım sorunumuz var, park sorunu var. Bir an önce çözülmesi gerekir.
-Turizm bölgesi olursa ne olur?
Turizm bölgesi olursa belediyeye gelen bütçe artar. Yatırımlar ona göre şekillenir. Emirdağ’da turist çok fazla ama turistin oturup kalkacağı sosyal alanlar yok.
-Tarım ve hayvancılıkta durum nasıl?
-Küçükbaş hayvancılıkta Emirdağ bölgede ilk sırayı alıyor. 150 bin kayıtla küçükbaş hayvan var. Avrupalıların ekonomik katkısını asla küçümsemiyorum ama çiftçilerimizin de bize çok faydası var. Pancarda bölge birincisiyiz. Daha da geliştirilmesi gerekir. Suyumuz var, arazimiz var bahçecilik kültürümüz yok. Sebze meyve üretimi yapılsa belediyenin bir soğuk hava deposu bile yok.
-Kuraklık söz konusu mu?
-Kuraklık var! Kuyular kuruma noktasına geldi. 5-6 sene sonra Emirdağ’da ciddi bir su sıkıntısı baş gösterebilir.
 
 

ESKİŞEHİR İLE EMİRDAĞ ARASINDA KÖPRÜYÜZ!

Emirdağ gezimiz sırasında Avrupa Birliği Türkleri Kültür ve Dayanışma Platformu Başkanı Sebahattin Tetik, gezi boyunca bize eşlik etti.
Son sözü bu nedenle Tetik’e verdim.-Emirdağ ile  Eskişehir arasında var olan köprü yeterli mi?
-Bizim gibi kuruluşlar zaten bir köprü vazifesi görüyor. Avrupa’da yaşayan gurbetçilerimizin hem Emirdağ da hem Eskişehir’de evi var. Ama gençler Emirdağ’da kalmıyor. Eskişehir eğlence sektörü yönünden gelişmiş. Cezbediyor ve gençler Eskişehir’i tercih ediyor. Ama alışveriş konusunda Emirdağ’ı tercih ediyorlar. Bizim gibi kuruluşlar Eskişehir ile Emirdağ’ı birbirine bağlamaya çalışıyor. İnsanlar Emirdağ’dan da mutlu Eskişehir’den de mutlu.
-Platform en çok hangi işlerde yoğun mesai harcıyor.
-Bize Avrupa’dan gelen bütün sorunları çözüyoruz.  Avrupa’dan gelenlerin bu yıl kimlik, pasaport uzatmaları ve evlilik sorunları oluyor, bunları çözüyoruz.
-Platform maddi desteği nasıl sağlıyor?
-35 yıl yurt dışında yaşadığım için bağlantılarım güçlü benim. Platform olarak maddi gücümüzü de oradan alıyoruz. Ramazan ayında 3 bin aileye yardım ettik. Ramazan kolilerinin yarısını Emirdağ’a yaptırdım.
-Emirdağlıları düzenlediğiniz gecelerde buluşturuyorsunuz devamı gelecek mi?
-Eğer pandemi devam etmezse önümüzdeki yıl biz de Eskişehir’de gurbetçi şenliği düzenlemeyi düşünüyoruz.