E-ticarette dolandırıcılığa son

Bu hafta gene tüketicilerin sorunlarından biri olan internet üzerinden dolandırıcılık üzerine yazmak istiyorum. Bu bayramda da televizyonlarda, gazetelerde internet üzerinden rezervasyon yaptırmış birçok kişinin, ailenin perişan olduğunu otellerde rezervasyonlarının olmaması veya otellerin iflası nedeniyle internet üzerinden ödedikleri paraların nasıl geri alınacağı ile ilgili çeşitli tüketici hakları derneklerinin açıklamaları yer almakta. Bu açıklamaları görünce okuyunca bir atasözümüz aklıma geldi ‘ucuz etin yahnisi yavan olur’ diye. Bu söz ile bütün sorumluluğu tüketiciler üzerine atarak, sanki tüm suçun tüketicilerden kaynaklandığı imajını yayıyorlar. Oysa işin aslı öyle değil: Bundan birkaç hafta evvel internet üzerinden alışverişlerde ‘Güven Damgası Sistemi (GDS)’ üzerine bir yazı yazmıştım. Orada da belirttiğim gibi bu sistem bütün sorunları çözebilir demiştim. Sorumluluğun yalnız tüketicilere bırakılamayacağını, bu tür sorumlulukların hükümetler tarafından ilgili kurumlarının da işin içerisinde olacağı, tüketici dernekleri, özel sektör, e- ticaretle alış veriş yapılan sitelerin yetkilileri ve kamuyu temsilen, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının yetkilileri tarafından hep beraber olacağı bir konsorsiyum ile çözülebileceğini belirtmiştim… Bu bayramda da turizm sektöründeki bu türlü dolandırıcılıklar veya kötü sonuçlar doğuran olayların hepsi Güven Damgası Sistemi(GDS)ile büyük ölçüde çözülecektir.
Sorunun çözümü GDS de olduğu için, bununla ilgili; Gümrük ve Ticaret Bakanlığının ‘Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ’i Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini belirtmek istedim. Tebliğ ile ilgili birkaç noktada bilgi vermek isterim.
Tebliğe göre, güven damgası almak isteyen hizmet ve aracı hizmet sağlayıcılar, kişisel veri ve ödeme bilgisi içeren her türlü işlemin internet ve mobil sitede gerekli sertifikalarla gerçekleştirilmesini sağlayacak.

• Firmalar, güven damgası başvurusunda bulunmadan en fazla 3 ay önce ve her takvim yılı içinde en az bir defa “sızma testi” yaptırarak gerekli önlemleri alacak, çocukların fiziksel, zihinsel, ahlaki, psikolojik ve toplumsal gelişimini olumsuz etkileyebilecek içeriğe yönelik tedbirleri hayata geçirecek.
• Güven damgası tahsis edilen hizmet ve aracı hizmet sağlayıcının şartlara uymadığının tespit edilmesi ve bu durumun süre verilerek ortadan kaldırılmasının mümkün olması halinde güven damgası sahibine 15 gün süre verilecek. Bu sürenin sonuna kadar şartlara uymayan firmanın güven damgası askıya alınacak. Askıya alma tarihinden itibaren 30 gün içinde şartlara uyulması halinde güven damgası askıdan indirilecek.
• Bakanlık; bu Tebliğ kapsamında elektronik ticaret işlem ve faaliyetlerinin güven ve istikrar içinde sürdürülebilmesini teminen gerekli her türlü bilgi ve belgeyi talep etmeye, denetim yapmaya, idari tedbir almaya ve tasarrufta bulunmaya, GDS tarafından verilen güven damgası hizmetine ilişkin itirazları kabul etmeye, yükümlülüklerini yerine getirmeyen GDS’nin yetkisini iptal etmeye, güven damgası hizmeti kapsamında alınacak ücretlerin üst sınırını ve güven damgasının biçimi ile ölçütlerini belirlemeye yetkilidir.

Yani kısaca artık Güven damgası olan internet üzerinden siparişlerimizde veya rezervasyonlarımızda çıkabilecek bir sorunda ilgili bakanlık da devreye girip, hakkımızı arayabileceğizdemektir. Şimdiki gibi; işte o firmanın güvenilir olup olmadığını veya o otelin iflas edip etmediğini biz takip etmeyeceğiz. Onun yerine ilgili GDS’li internet sitesi bizim yerimize bunları takip etmekle sorumlu olacaktır.
Tabi, bu resmi gazetedeki tebliğ çok yeni, uygulamasını önümüzdeki günlerde göreceğiz. İnşallah buda daha evvelki bazı kararlar gibi, dağ fare doğurmaz diyorum. Göreceğiz, yaşayacağız.