Anadolu Üniversitesi’nde URAYSİM krizi!

Biliyorsunuz…
Anadolu Üniversitesi, Eskişehir-Alpu civarında hızlı trenlerin test edileceği bir test hattı kurulması hususunda ciddi bir proje gerçekleştiriyor.
Projenin adı ise oldukça havalı:
URAYSİM!
Yaklaşık maliyeti 3 milyon 387 bin 845, 67 lira olan URAYSİM projesi, iptal edilme ya da belirlenen yerinden başka bir alana kaydırılma tehlikesiyle karşı karşıya.
Niye?
Çünkü söz konusu proje için seçilen alan, Alpu’daki kömür ruhsat sahası üzerinden geçiyor ve bu durum, yüksek bürokrasiye göre, Eskişehir’de kurulması planlanan termik santral projesine önemli bir engel teşkil ediyor.
 
*
 
PROJE GÜZERGAHINI DEĞİŞTİRİN…
 
Konuyu açmak gerekirse…
12 Haziran 2017 tarihinde Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü Jeolojik Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı’ndan, Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü’ne bir resmi yazı geliyor.
Özetlemek gerekirse resmi yazıda; URAYSİM projesinin müteahhit firması olan EMAY tarafından hazırlanan beş alternatif projenin değerlendirildiği, ancak hiçbirinin teknik olarak gerçekleştirilebilmesinin mümkün olmadığı ifade ediliyor.
Resmi yazıdaki bu görüş, şu ifadelerle destekleniyor:

• “URAYSİM 3 alternatif olan hızlı tren güzergahının altında, güzergah sağ ve solundan 200’er metre emniyet topuğu bırakılırsa yaklaşık 20 milyon ton, güzergahın geçtiği yerden doğuya doğru bulunan bölgenin tamamının işletilemeyeceği düşünüldüğü takdirde, toplam yaklaşık 84 milyon ton işletilemeyecektir.”
• “URAYSİM 5 alternatif olan hızlı tren güzergahının altında, güzergah sağ ve solundan 200’er metre emniyet topuğu bırakılırsa yaklaşık 4 milyon ton, güzergahın geçtiği yerden doğuya doğru bulunan bölgenin tamamının işletilemeyeceği düşünüldüğü takdirde, toplam yaklaşık 17 milyon ton işletilemeyecektir.”
• “Ülkemizin enerjiye olan dışa bağımlılığı ve ihtiyacı düşünülürse, yapılan ön değerlendirmelere göre yaklaşık 2500 MW gücünde termik santralın kurulacağı bölgede yatırımların aksamamasına ve yeraltı kaynaklarının ekonomik kullanılmamasına neden olacaktır. Ayrıca, URAYSİM projesinin linyit sahası ile çakışması bu sahaya yatırım yapacak yerli/yabancı madencilik kuruluşlarının ilgisini de azaltacaktır.”
• Proje büyüklüğü açısından bakıldığı zaman, kurumumuz tarafından Alpu havzasında belirlenen 6 sektörden birisi olan A sektöründe sadece maden işletme kısmının proje bedeli yaklaşık 3 milyar 400 milyon lira olup yukarıda belirtilen URAYSİM ortalama proje maliyetinin yaklaşık bin katıdır.

Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü aktardığı bu görüşlerin ardından, URAYSİM projesinin Alpu’daki kömür ruhsat sahasından çıkarılmasına ilişkin şu net ifadeyi kullanıyor:
“Bu nedenle, havzada yapılacak kömür maden işletmesini engelleyecek hızlı tren test hattı proje güzergahının tamamen sahanın dışına çıkartılacak şekilde güzergahın projelendirilmesi ve yapılması konusunda gereğini arz ederiz.”
 
*
 
ÇARE BULAMAZSANIZ URAYSİM’İ İPTAL EDİN…
 
 Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü’ne gönderilen talimat niteliğindeki bu yazının üzerinden fazla geçmeden, “ÇOK ACELE” damgalı bir resmi yazı daha gönderiliyor.
Bu sefer gönderen kurum, Elektrik Üretim AŞ Genel Müdürlüğü Maden Sahası Daire Başkanlığı Maden Etüt Proje Müdürlüğü.
Gönderdiği tarih ise 21 Temmuz 2017.
Özet olarak söz konusu resmi yazıda ise anlatılmak istenen; URAYSİM projesinin, Alpu’daki kömür ruhsat sahası içinden geçtiği, bu nedenle termik santral yatırımını engellediği, engelin kaldırılması anlamında URAYSİM projesinin müteahhiti olan EMAY’ın 5 alternatif proje güzergahı sunduğu ancak değerlendirmeler sonucunda herhangi bir mutabakata varılamadığı.
Bununla birlikte söz konusu resmi yazının sonunda, ilk bahsettiğimiz resmi yazıdan daha sert bir ifade kullanılmış ve bununla birlikte URAYSİM projesinin iptal edilmesi istenmiş.
Elektrik Üretim AŞ Genel Müdürlüğü’nün URAYSİM projesinin iptalini isteyen yazısının son bölümü şu şekilde:
“Sonuç olarak; Bakanlığımızın Milli Enerji ve Maden Politikası çerçevesinde, Eskişehir-Alpu kömür havzasında bulunan kuruluşumuza ait S:85839 ruhsat numaralı sahada 1,4 milyar ton yerli linyit kömürünün değerlendirilmesi amacıyla yapılmasına karar verilen ve bu yıl içinde ihalesi yapılacak olan termik santral ve yeraltı maden işletmesi entegre projesinin gerçekleştirilmesine engel teşkil eden URAYSİM projesinin, termik santral ve maden işletmesi proje alanı dışına çıkarılması, mümkün değilse iptali zarureti doğmuş olup, bu konuda gerekli işlemlerin ivedilikle yapılarak bakanlığımız ve EÜ AŞ Genel Müdürlüğünün bilgilendirilmesini önemle arz ederiz.”
 
*
 
TERMİK SANTRALİN KURULMASI KARARLILIĞI
 
Evet…
İki kurumun Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü’ne gönderdiği resmi yazıların içeriği bu şekilde.
Üniversiteye en son gönderilen resmi yazının üzerinden tam 3 ay geçmiş.
Söz konusu yazışmalardan sonra gerçekleştirilen başkaca yazışmanın olup olmadığını bilemiyoruz.
Ancak üniversiteye gönderilen söz konusu yazıların içeriklerine bakıldığında, URAYSİM projesi yüksek ihtimalle iptal edilecek, dolayısıyla ciddi bir kamu zararı meydana gelecek.
Diğer taraftan bu yazılar, termik santralin yapılması kararlılığını ciddi bir biçimde ortaya koyuyor.
 
*
 
 
NACİ GÜNDOĞAN VE METE KOÇKAR NE DÜŞÜNÜYOR?
 
Şunu merak ediyorum…
Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Naci Gündoğan ile URAYSİM Proje Müdürü Prof. Dr. Mete Koçkar bu kritik duruma ilişkin ne düşünüyor, herhangi bir önlem aldılar mı?
Görüş bildirmek istedikleri takdirde, MIH sütunlarında yayınlayacağımı ifade etmek istiyorum.
 
*
 
Son olarak konunun takipçisi olacağımın altını çiziyor, yarın aynı konuya devam edeceğimi bildiriyorum.