Eskişehir'de çöpten elektrik üreten tesis

ABONE OL:google news abone ol butonu
Videoyu Aç Eskişehir'de çöpten elektrik üreten tesis
A
a

Yılmaz Büyükerşen’in yerli ve milli projesi:

Sütiş Eskişehir
Kazım Kurt Seçim 2024 DT haber içi
Haber-İnceleme: Arif Anbar

1999 yılından bu yana Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı olarak görev yapan Yılmaz Büyükerşen sayısız ödüllü projeye imza attı. Son olarak çöpten elektrik enerjisi üreten dev bir tesisin öncüsü olan Büyükerşen, söz konusu proje için, “Tamamen Türk mühendisleri, Türk işçileri ve Türk düşünürlerinin gerçekleştirdiği bir proje” tanımlamasını yapıyor.

Büyükerşen’le, Seyitgazi yolu üzerinde yer alan çöpten elektrik enerjisi üreten tesisi kapsamlı olarak inceledik. Büyükerşen, incelediğimiz her bir üniteyi yanında bulunan mühendislerle birlikte detaylarıyla anlattı, ben de sizlere aktarmak için not aldım. Büyükerşen, bakalım neler söylemiş…


AŞAMA 1

Önce düzenli depolama sahasına gittik ve Büyükerşen’e sorduk: Nedir bu düzenli depolama sahası?

DÜZENLİ DEPOLAMA SAHASI
Şunları söyledi Büyükerşen: “Tesise giren katı atık miktarları tartılarak belirlenir. Gelen katı atıklar, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'ne göre kontrol edilir. Ve bu atıklar uygun iş makineleri ile sıkıştırıldıktan sonra depolanır. Şimdi bütün toplanan çöpleri bakın buraya yığıyoruz. Şimdi bir iki ay sonra geldiğiniz zaman dağ gibi göreceksiniz buraları.” 


AŞAMA 2

Düzenli depolama sahasındaki incelemelerimizden sonra mekanik ayrıştırma fabrikasına gittik. Bakın o fabrikanın işlevini Büyükerşen nasıl anlattı…

MEKANİK AYRIŞTIRMA FABRİKASI
“Bakın mekanik ayrıştırma fabrikasına gelen çöpler, devasa vinçler yardımıyla bantlarımıza geliyor. Bantlardan daha sonra, bizim ayrıştırıcı ekipmanlarımız var. Orada poşetler tamamen parçalanıyor, açılıyor. İçerisindeki organik-inorganik plastik katı atıklar tamamen ayrıştırmış oluyor. Bizim burada amacımız insanlarla yani manuel veya elle değil de tamamen mekanik ayrıştırma yapmak ve mekanik ayrıştırmayı da tamamen eksiksiz yapabiliyoruz.” 


AŞAMA 3

Sırada fermantasyon ünitesi var. Mekanik ayrıştırma fabrikasından çıkan organik ve inorganik atıklar bu üniteye geliyor ve Büyükerşen bu ünitenin işlevini şöyle açıklıyor…

FERMANTASYON ÜNİTESİ
“Mekanik ayrıştırma fabrikasindan buraya gelen organik atıklarımızı, burada fermantasyon tankları dediğimiz üç tane tankımız var, oraya gönderiyoruz. Bu atıklar orada mayalanarak metan gazı oluşuyor. İnorganik atıklar da, yani ekonomiye geri kazandırılabilir malzemeler de; karton, plastik metal gibi atıklar bu ünitede preslenerek geri dönüşüm fabrikalarına gönderiliyor.” 


AŞAMA 4

Fermantasyon ünitesinden sonraki durağımız desülfürizasyon ünitesi oluyor. Bu ünitenin işlevini de Büyükşehir Belediye Başkanının anlatımıyla aktarıyorum…

DESÜLFÜRİZASYON ÜNİTESİ
“Fermantasyon ünitesinde organik atıkların mayalanmasıyla oluşan gazı, polietilen borular yardımıyla burada desülfürizasyon ünitesine iletiyoruz. Desülfürizasyon ünitesinde ne oluyor? Gaz burada temizleniyor. Yani kükürt ve diğer bileşenlerden bahsediyorum. Bu bileşenleri gazdan ayırıyoruz.”


AŞAMA 5

Desülfürizasyon ünitesini, yani yüksek gaz tanklarını inceledikten sonra gaz balonunun işlevini anlatmaya başlıyor Yılmaz Büyükerşen… 

GAZ BALONU
“Desülfürizasyon ünitesinde temizlenen metan gazı, 16 bin metreküplük gaz balonuna aktarılarak enerji üretim santraline gönderilmek üzere depolanıyor.” 


AŞAMA 6

Gelelim son aşamaya. Yani Elektrik üretim santraline. Bakalım gaz balonundan gelen metan gazı burada nasıl elektrik enerjisine dönüştürülüyor? Büyükerşen bunu şöyle açıklıyor…

ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALİ
“Gaz balonumuzda depolanan metan gazı, elektrik üretim santraline aktarılıyor. Gemi motorlarımız var bizim, gaz motorlarımız. Her biri 20 silindirlik ve 1415 kilovat gücünde olan devasa büyüklükte sekiz adet motorlar bunlar. İşte bu motorlar aracılığıyla metan gazı yakılarak elektrik enerjisi üretiliyor ve direk şehir şebekesine iletiliyor. 

HEDEF 95 BİN KONUTA ELEKTRİK
Bakın şu anda saatte 4,6 megavat elektrik üretiyoruz. Bu da yaklaşık 55 bin konutun günlük elektrik ihtiyacını karşılıyor. Tabi kurduğumuz bu sistem yavaş yavaş faaliyetini daha da arttıracak. Bunu şöyle anlatayım… Bizim toplam kurulu gücümüz 11,32 megavat. Yani bu ne demek? Yaklaşık 85-95 bin konutun elektriğini karşılayabilecek kapasitemiz var demek. Mayalama sürecimiz tamamlandığı zaman çöpümüzü yavaş yavaş günlük alarak tam kapasiteye çıkacağız.”

Altı aşamada, çöpten elektrik enerjisinin nasıl üretildiğini incelemeye çalıştık. Şimdi gelelim sistemin nasıl idare edildiğine, yani kumanda merkezine… Büyükerşen o merkezi örnekleyerek şöyle anlattı:

KUMANDA MERKEZİ
“Fermantasyon tanklarında her beş metrede bir sıcaklık ölçümü alınıp tankın homojen sıcaklıkta kalması ve nasıl vücudumuzda midemiz 38 derecede sindirim yapıyorsa fermantasyon tanklarındaki bakteriler de 55 santigrat derecede bu sindirimi yapıp metan gazı çıkarıyorlar. Dolayısıyla homojen bir sıcaklık olması ve yüzde yüz fermantasyonun gerçekleşmesi sağlanıyor. İşte bu dengeyi kumanda merkezindeki ekip arkadaşlarımız bilgisayar içindeki bir yazılımla kontrol ediyor. Çünkü her şey mükemmel olmalı ki metan gazı üretebilelim.” 

Buraya kadar çöpten elektrik üreten tesisle ilgili bilinmesi gereken her şeyi tüm detaylarıyla aktarmaya çalıştık. Şimdi ise tesisin kuruluş sürecini ve yine tesisle ilgili gelecek planını Büyükşehir Belediye Başkanının anlatımıyla paylaşıyorum:  

İLK ELEKTRİK 2017’DE ÜRETİLDİ
“2018 yılında açılışını yaptığımız ve iki sene önce başlattığımız bir proje, anca yapıldı. Bir yandan da eski çöplük rehabilite ediliyor. Tabi deneme çalışmaları da başarıyla bitti bu iki yıllık süreç içerisinde. Yani hem yapıldı hem denendi. 
Yani bir saha sistemi var bir de fermantasyon sistemi var. Saha sistemi olarak 2016 yılı Eylül ayında saha çalışmalarına başlandı ve 2017 yılı Şubat ayında ise burada elektrik üretimine başladık. 

DIŞARIYA BORÇLANMADIK
Bir kere yerli bir Türk projesi. Bunun için dışarıya borçlanmadık. Dışarıdan satın almadık. Tamamen Türk mühendisleri ve Türk işçilerinin, Türk düşünürlerinin yaptığı bir proje. Gayet verimli bir proje. Ben çok mutluyum. Eskişehir’in çöp sorununu çözen, uzun süreden beri devam eden ve hemen bir yılda da bitirilmesi mümkün olmayan projelerden bir tanesi. Ben özellikle burayı yapan firmaya, çalışanlarına çok teşekkür ediyorum. Artık Eskişehir 55 bin konutun bir günlük elektrik ihtiyacını karşılayabilecek çöpten enerji üreten bir tesisin sahibi olmaktan övünebilir. 

TESİS BÜYÜTÜLEBİLİR
Bundan sonraki aşamalarda ancak olsa olsa nüfusun artışına ve üretilen çöp miktarının çoğalmasına bağlı olarak bu tesis büyütülür veya şehrin başka taraflarına, şehrin geleceğine dönük olarak bu tesislerin yapılması için plan ve projeler hazırlanır diye düşünüyorum. Bu proje Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin örnek olacağı projelerinden bir tanesi. Yine söylüyorum. Bu tesis ilerleyen yıllarda büyütülecek. Alanımız var, tesisin büyüyebileceğini düşündük. Bizden sonra gelecek olan kimse, gelecekte bu tesisi büyütecek. Veya kentin bir başka bölgesinde buna benzer bir tesis kurulacak.  

ÇEVRE DOSTU PROJE
Ama tabi bu çöpün yarattığı elektrik enerjisi önemli bir şey. Çıkan gaz kirliliği engelliyor. Yeraltı kirliliğini önlüyor, yerüstü kirliliğini önlüyor. Yangın çıkmasını önlüyor. Çöplüklerin patlamasını önlüyor.

GÜNEŞ TARLALARI GELİYOR
Şunu da söyleyeyim. Biz bu tesisle de yetinmiyoruz aslında elektrik enerjisi üretmek için. Vilayetten bize devredilen kırsal ve kıraçta araziler var. Oralara da güneş tarlaları yapmaya çalışıyoruz, güneş tarlalarının ne olduğunu biliyorsunuz. Güneş enerjisinden yararlanmak içindir. Ve o tarlalara da Allah kısmet ederse yakın tarihte başlayacağız.” 

Tesisin olduğu alanda, tesisten bağımsız işlevi olan ciddi bir yatırım daha var. Tıbbi atıkların bertaraf edilmesini sağlayan bir tesisten bahsediyorum. Yılmaz Büyükerşen o tesisten yola çıkarak ciddi bir tehlikeye işaret ediyor. Bakın o tehlikeyi nasıl ifade ediyor:

TIBBİ ATIK MESELESİ
Hastanelerde var, laboratuarlarda var, özel hastanelerin muayenehanelerinde var, bunlar ameliyatta kesilen çıkarılan organlar dahil, kemik dahil, enjektör dahil, pansuman bezleri dahil, aklınıza ne geliyorsa… Bütün o ameliyathanelerdeki laboratuarlardaki atıklar toplanıyor, bunun bertaraf edilmesi lazım. İçinde hastalık üretenler var bilmem ne var, kanserli hücre var, bir sürü şey var. Bunların bertaraf edilmesi lazım. Bu da Türkiye’de tek İtalyan tipi, İtalyan’ların yaptığı bir teknolojidir, o da burada var. Ve sonunda böyle toz gibi bir şey çıkıyor. 

NORMAL ÇÖPÜN ARASINDA TIBBİ MALZEME
Devlet hastaneleri en fazla atığı olanlar. Para ödüyorlar kiloyla buraya. Ve o şartla yaptırıldı, ithal edildi buraya, yap işlet devret modeliyle. Her sene de miktarı arttıkça kilogram ya da ton karşılığında bir ücreti var. Buna çevre müdürlüğü toplanıyor karar veriyor, ne alacak adam diye. Adam kapatıp gidecekti. Maliyetini vermiyorlar ama kilo belli, atıklar belli… Sonraları ne yaptılar biliyor musunuz? Düşündü taşındı şeytanlar, fakültelerdeki değil, yerel siyasetçi ve bürokratlar, görünürde tıbbi atık olarak torbalar var ayrı, onlara doldurup veriyorlar. O da geliyor alıyor oradan topluyor getiriyor buraya. Geri kalan bir kısmını normal çöplerin arasına karıştırıyorlar, kiloda az tutsun az para ödesinler diye. Bu kavgayı bitiremiyoruz bir türlü. Hala bu olaylar devam ediyor. Bunu bir iki defa dile getirdik. İl Çevre Müdürü olan adam, vilayetteki çevre müdürleri, o İl Sağlık Müdürlüğündekiler falan filan inatla ‘hayır yok’ diyorlar. Tespit ettik ama birkaç defa. Hala yapıyorlar bu işi. Çok büyük tehlikeli oyun oynuyorlar yani. Parasını verecek kardeşim, başka çaresi yok yani. 

Son söz:

BİLİM VE TEKNOLOJİ VURGUSU
İncelememizi bitirirken Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’in son sözleri şöyle gelişti: “Tabi bir de güneş enerjisi var, rüzgar enerjisi var. Artık devleti, belediyeleri idare edenler bütün bunları düşünecekler. Şehir büyüdükçe ona göre de nerelerden hangi enerjiyi üretecekler, belki bilim yeni yeni teknoloji geliştirecek. Şimdilik insan oğlunun geldiği teknolojik gelişmişlik seviyesinde son imkanlar bunlar. Ama bundan sonra teknoloji neler yapar, elektriğe ihtiyaç kalır mı kalmaz mı, bir başka enerji türü mü bulunur, onlar bulununcaya göre bunlarla idare etmek zorundayız.”


Faydalı bilgiler

Yap işlet devret modeliyle İTC Entegre Katı Atık Sistemleri ile Büyükşehir Belediyesi ortaklığında 1 yılda kurulan bu tesisin maliyeti 70 milyon TL.  
Söz konusu tesis, karışık çöpten elde edilen organik maddeleri fermantasyon yapabilen Türkiye’deki tek tesis özelliği taşıyor. 
Yine aynı tesis, 55 bin konutun (Aşağı yukarı 200 bin kişi) günlük elektrik ihtiyacını karşılayabilecek kapasitede. 
Ayrıca tesisin işletmecisi, Büyükşehir Belediyesi’ne yıllık 1 milyon 375 bin TL kira ödeyecek. Sözleşme bitiminde ise tesisi Büyükşehir Belediyesi işletir hale gelecek ve şirketin kullandığı iş makineleri Büyükşehir Belediyesi’ne devredilecek.
Bir de bu tesisle birlikte Eskişehir’de vahşi depolamaya son verilmiş oldu. Böylelikle Büyükşehir Belediyesi iş makineleri ve personel masrafından kurtuldu ve yılda 5 milyon TL tasarruf etmiş oldu.
Dahası, tesis bünyesinde 2 bin metrekarelik bir de modern bitki üretim serası bulunuyor. Burada şehrin muhtelif yerlerinde kullanılmak ve piyasada satılmak üzere çiçek ve süs bitkileri üretilecek.


Sözlük

-Fermantasyon: bir maddenin bakteriler, mantarlar ve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek kimyasal olarak çürümesi olayıdır. (Mayalanma)
- Organik atıklar: Sebze, meyve, et vesaire atıklar.
-İnorganik atıklar: Cam, plastik, demir vesaire atıklar.
-Desülfürizasyon: Üretilen gazın temizlenerek elektrik üretimine uygun hale getirilmesi.

-Polietilen boru: Basınç ve korozyona dayanıklılığı yüksek, güneş ışınlarından ve düşük sıcaklıklardan etkilenmeyen boru tipi.
 
Ercan Kardeşler Kuyumculuk
1000
icon
Tevfik 24 Temmuz 2018 20:34

Tamam güzel bir yatırım . Madem Şubat 2017 de faaliyete geçmişti. Neden seçimlerden 20 gün önce açılış yapıldı.

0 0 Cevap Yaz
Emre 24 Temmuz 2018 18:54

6 aydir ayni haber

0 0 Cevap Yaz
Es Es 24 Temmuz 2018 15:07

Helal olsun Yılmaz büyükerşen senin gibi bir başkan Eskişehir’e birdahaki gelmez.

1 5 Cevap Yaz
Bu Eskişehir haberi ilginizi çekebilir! İlginç Eskişehir haberi