Eskişehir Alpu'dan yükselen çığlık: Arazimize dokunma!

Eskişehir Alpu’ya giden ESGROUP Genel Koordinatörü Ali Baş ve ES TV Genel Yayın Yönetmeni Soner Yüksel, vatandaşın görüşünü aldı. Çevreye ve insan sağlığına büyük zarar verecek termik santral projesine Eskişehirlilerin direnişi ile Türkiye’nin gündemine giren Alpu Ovasının verimli tarım toprakları, yeni bir tehlike ile karşı karşıya. Termik santral projesinin mahkeme kararıyla iptal edilmesinin ardından bu kez de bölgede kurulması planlanan Raylı Sistemler Test Merkezi Projesi (URAYSİM) için binlerce dönüm tarım arazisinin yok edilmesi gündemde. Alpu’nun Bozan, Çardakbaşı ve Yeşildon köylerinde proje kapsamında ray döşenecek binlerce dönüm verimli tarım arazisi için kamulaştırma kararı alınmıştı.

ONCA YATIRIM HEBA OLACAK
Bozan Sulama Kooperatif Başkanı Beytullah Evicim, “Bizim Bozan kasabaydı. Büyükşehir yasasıyla dört tane resmi kooperatifimiz kaldı. Zamanında çok göç verdik. Gün gelecek bu dört resmi kooperatifi de arayacak hale geleceğiz. Şimdi ben Bozan Sulama Kooperatifi olarak 2011 yılında devletimiz buraya 6 trilyon para harcadı kamulaştırma için. 2015 yılında tapulaştırma için 2,5 trilyon para harcandı. İki yıl önce de DSİ yer altı barajı yaptık. Bu URAYSİM geldiği zaman bunları mahvediyor. Devletin tapmış olduğu bu 20 milyon lira heba ediliyor. Resmi kooperatifleri mahvedecek. Şimdi hayvancılığı bitirecek, çiftçiliği bitirecek. Sulu arazimizin 7 bin dönümü kıraç olacak. Bu ne demek Bozan’ın bitmesi demek, göç vermek demek. Bir de gelişi güzel yapılıyor. Bu konuda bizim fikrimiz alınmadı. Bizi geçin kurumlarla görüş alış verişi yapılmadı. Bir izin yok. Resmi gazete yayınlanmadı. Üniversitenin almış olduğu bir karar. Belki o da kendince haklıdır. Ama şimdi bir kamu kararı çıkarken Tarım bakanına sorma mecburiyeti var. Tarım Bakanlığının haberi ok. Oldu bittiyle yapılıyor. Herkes böyle düşünüyor. Çoluğumuz çocuğumuz geleceğimiz için Bozan bitiyor. 7 bin dönüm kıraç olduktan sonra ne yiyip ne içecek bu millet. Devletin yaptığı onca yatırım heba olacak. Tarımın ne kadar önemli olduğunu biliyoruz” ifadelerini kullandı.

GELECEĞİMİZİ GÖREMİYORUZ
“Böyle giderse fazla çiftçilik yapamayacağız” diyen Çiftçi Adli Erginbaş, “Onlarca genç çiftçiden biriyim. Bu bizim köyde kalmamız için değil de genelde fabrika işleri gibi aylık maaşlı işlere gitmemize sebep olacak gibi duruyor. Genel olarak bu projeye karşıyız. Özellikle gençler olarak. Hayvancılığın en üst seviyede olan bir köydeyiz. Köyümüz et ve sucuğu ile meşhur. Öleceğini düşünüyoruz. Sık sık tarımı yok edecek projelerin konuşulması bizleri rahatsız ediyor. Son zamanlarda kahvelerde olsun toplanılan yerlerde olsun konuşacak başka muhabbetimiz kalmadı. Çiftçilik bitecek mi, hayvancılık bitecek mi? Geleceğe yönelik yatırım yapmaktan da korkar olduk. Ne üreteceğimizi bilmiyoruz. Zararı olacak mı, mahsullerimiz güzel yetecek mi? Fikrimiz yok ve şüpheliyiz” dedi.

YAPILACAĞI YERE KARŞIYIZ
Projeye karşı olmadıklarını söyleyen Bozan Mahalle Muhtarı Kenan Tatlıkatık, “Biz bu projeye karşı değiliz. Bu proje büyük bir proje. Ama sulu arazi olduğu yerde bu proje olmasın. Alternatif sahalar var gösterdik. Meralarımız var. Büyük proje olsun yapılsın. Şimdi bu yaklaşık 100 tane kooperatif kuyumuz var. Sonra ektiğimiz mahsulleri güzel bir şekilde yetiştirdiğimiz yerler var. Bunları bozulmasın. Su kaynaklarının olduğu yere yapılacak. Burada olmasın. Kıraç sahalar var oralarda olsun. Oralar tarıma daha az zarar verir. Bu konuyla ilgili görüşmelerimiz oldu. Anadolu Üniversitesi rektörünün yanına gittik. İl müdürlüğünün yanına gittik. Görüşüldü. Tamam bakarız dediler. Bekliyoruz. Resmi bir adım olmadı ama inşallah olur. Burada kamulaştırma oldu. Sulu araziye yapılırsa Bozan komple etkilenir. Sulu arazide olmayıp alternatif sahalarda olursa sıkıntı yok. Biz bunu istiyoruz. Biz projeye değil yapıldığı yere karşıyız” diye konuştu.

NEDEN TALAN EDİYORSUN
Bozan Tarımsal Kalkınma Kooperatif Başkanı Güven Kırgı ise şu ifadelerini kullandı: “220 üyesi olan Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin. Aktif olarak 138 kişi çalışıyor. Günlük süt oranımız 7 ton civarı. Şu anda aktif bir şekilde çalışıyoruz. Bu proje muhtarımızın dediği gibi karşı değiliz. Nüfus 5 bindi 3 bin 800 oldu.  3 bin 800’den düştü bin 500 bin 800’lere. Daha önce Tarım İl Müdürlüğüne gittik. Tarım il müdürlüğünden yazı gönderilmiş ilk projede. Kıraç arazilerden ötürü gönderilmiş. Tarım il müdürü de cevap yazmış ne olur ne olmaz şeklinde. Gönderdiği yazı ilk proje. 28 kuruma bu yazı gönderilmiş ve görüş alınmış 2016 yılı itibariyle. Yıl olmuş 2021. 2020 yılında bu proje onaylamışlar. Ama üçüncü proje. Bu sulu araziye yap denilmemiş. Tamam, yapılacaksa arazi gösterelim. Arazi var. Üniversiteye sorduk. Üniversitenin bize dediği ben bunu daha bekleyemem 4 sene beklemişim. Bu projeyi değiştirirsek yine 4 sene beklememiz lazım. Gelen cevap bu oldu bize. Burası büyük ova ilan edildi. Sen bu büyük ovaya iki tane ürünün yetiştiği yeri neden talan ediyorsun. Alternatif var. Masraf olacakmış. Olacak arkadaş. Biz bu gıdayı tüketmek zorundayız. Elleme arazimizi. Arazimizi bozuyorsun. YHT geçti ya. Niye bize kimse bir şey demedi. Hızlı tren girdi istikametini aldı. Kimin sesi çıktı. Sen buraya geliyorsun s harfi yapıyorsun, u harfi yapıyorsun. Bozan’da tapulaştırılmış 18 milyon para gömülmüş. Niye gömdün? Vatandaş ürün alsın diye gömüldü. Şimdi buraya geliyorsun alma arkadaş ver araziyi diyorsun. Bozulmaması lazım. Kooperatif olarak et ve süt işiyle uğraşıyoruz. Bakın bu süt işi için diyorum. 57 yaş oldu çiftçinin yaş ortalaması. 10 sene daha yapsak traktöre inip binemeyiz. Genç arkadaşlar gelsin diye bizler proje yaptık. 200 hayvan verildi. Bakkaldan sigara alır gibi taksit ödüyoruz. Güzel proje. Herkes memnun. Birçok yatırım oldu. Devlete borcumuz yok. Bu proje olsun ama çiftçilik de hayvancılık da devam etsin. Genç arkadaşlar şehirde 2 bin 800 ile karnını doyuramaz. Gelsin buraya ekici ol üretelim. Bunu da teşvik ediyoruz.”

ALTERNATİF ALANA KAYDIRILSIN
Bozan Sulama Kooperatifi önünde konuşan ve URAYSİM’in alternatif bir alana yapılmasını istediklerini söyleyen Alpu ve Büyükşehir Belediye Meclis üyesi Murat Erginbaş, “Benim tek söylemek istediğim bir şey var biz bunun alternatif yere gitmesini istiyoruz.  Şu an da Bozan’da hala aktif olan 20 bine yakın küçükbaş hayvanımız var. 7 bin 500 tane büyükbaş hayvanımız var. Şimdi bu arazilerimiz talan olduğu zaman bizlerin burada yaşaması mümkün değil. Bizim çocuklarımızın okulu bitirip de biz burada çiftçilik yapacağız dedikleri zaman biz hiçbir şey veremeyeceğiz bu çocuklara. Ne yapalım biz şimdi? Oğlum okulu bitiriyor. ‘Çiftçilik yapacağım ben baba’ dedi. Ne vereyim ben bu çocuğa? Traktör alacağım, tarla ekeceğim, hayvancılık yapacağım. Bir şeyler yapmam lazım ama ufkumuzu göremiyoruz. Gelecek kaygımız var. Bizler 50 yaş üstü insanlarız. Çocuklarımız Bozan mahallesinde yaşayacak ama biz ne vereceğiz onlara? Türkiye’nin iş durumu malum. Nerede işe göndereceğiz? En azından kendi yerlerimiz işlesin diye uğraşıyoruz” dedi.

BOZAN ÇOK BÜYÜK DARBE ALIYOR
Hızlı tren sebebiyle arazilerinin bölündüğünü, hayvanlarını eskisi gibi otlatamadıklarını belirten ve URAYSİM’in kıraç alanlara taşınması gerektiğine dikkat çeken Bozanlı üretici Ali Baş, “Biz bu darbeyi 17 sene önce de yedik. Bizim 5 bin dönüm çayır otlak yerimiz vardı. Fakat hızlı tren geçtiği için hayvancılık öldü. Şimdi çayırı da kullanamıyoruz. Bu bir darbe. İkinci darbeyi bir daha yiyoruz. Hiç olmayacak bir şey. Aç durulmaz ama trensiz durulur. Biz diyoruz ki kıraç alanlara kaysın. Fakat bizi dinleyen yok. Ben sulama kooperatifindeyim. Bozan çok büyük bir darbe alıyor. Sesimizi duysunlar. O onun üzerine, o onun üzerine atıyor. Bozan bir darbe yedi. Arazisi bölündü. Hayvanlarımız sabah giderdi. Sütünü akıtarak gelirdi. Şimdi o da bitti. İkinci bir darbe olursa ne olacak. Gidin bakın otlakta hayvanların geçiş yeri yok. Kıraç alanlara kayarsa daha güzel olur. Halk şaşırdı ne yapacağını bilmiyor” diye konuştu.

ARAZİMİZ PARAMPARÇA OLUYOR
Bozan’da çiftçilikle uğraşan Doğan Selke, “Arpa, buğday, mısır ekiyorum. Benim de üretimimi engelleyecek. Bize inşaata izin vermeyenler şu an arazimizi talan ediyorlar. Bizim hayvanlarımız bu arazide otluyor. Ailecek gelirimiz bu arazilerden. Hem kendi ekmeğimizi kazanıyoruz hem ülkeye bir şeyler yetiştiriyoruz. Şu an sulu arazimiz paramparça oluyor. Her yerinden ray geçiyor. Arazimizin içinden defalarca dönüyor. Biz bu projeye karşı değiliz. Projenin yeri müsait değil. Tam verimli arazinin içinde. Projenin diğer kıraç mevkiine kaydırılmasını istiyoruz. Buna müsait yer var. Ben yaptım oldu diyecekler. Bizim geçimimiz buna bağlı” şeklinde konuştu.