- Termik santral meselesini Eskişehir kamuoyunda bir anda gündeme getirdiğinizi söyleyebiliriz. Konunun temelini ve çalışmalarınızı dinlemek istiyorum…
TEMA ve ÇED TOPLANTISI
“Eskişehir’in kuşbakışı 25 kilometre ilerisinde, Tepebaşı ve Odunpazarı ilçelerimizi de kapsayan, özellikle birinci sınıf tarım arazilerimizin tam ortasında bir termik santral kurulması çalışması var. Tabi bu çalışmayı duyduğumuzda önce bilgilenmemiz gerektiğini düşündük. Türkiye çapında termik santraller konusunda çalışma yapmış TEMA Vakfı görevlilerinden Eskişehir’de bir brifing aldık. Geçtiğimiz Perşembe günü de termik santralin görevlileri ve bakanlık, Beyazaltın Mahallemizde “ÇED raporunu açıklama” halk toplantısı gerçekleştirdi. Biz o toplantıya da katıldık.
100 KİLOMETREYE KADAR ZARAR
Toplantıda önemli gözlemlemeler yaptığımı söyleyebilirim. Bu santral Alpu’daki tarım arazilerimizin tam ortasına kuruluyor. Özellikle kömürlü Termik Santral geldiği zaman çevreye, doğaya, bulunduğu ortama ve hatta 100 kilometre yakınına kadar ciddi zararlar verdiği biliniyor.
TEKNOLOJİNİN KALİTESİ İHALEDE ORTAYA ÇIKAR
Bu zararları masaya yatırmamız lazım. Bir toplantıyla bunu yapabilmeniz mümkün değil. ÇED raporunu size sunuyorlar. Bunun iyi bir teknolojiyle olacağını söylüyorlar. Birinci sınıf teknolojiyle olacağını söylüyorlar. Ancak daha ihale aşaması var. Benim gözlemime göre o ihalede daha hangi teknolojinin olacağının bir garantisi yok. Ayrıca oradaki vatandaşlar için düzenlenen toplantı bana yeterli gelmedi. Kanun, ÇED raporunun halka sunumunun böyle olması gerektiğini söylüyor. Tek bir kere, sadece kurulacak yerin ahalisi bilgilendiriliyor. Ancak bence yeterli değil. Çünkü bu konu bütün Eskişehir’i ilgilendiriyor.
TERMİK SANTRAL TURİZMİ BİTİRİR
Bakın hep söylüyoruz. Dağımız yok. Denizimiz yok. Peki, biz Eskişehir’de ne yapmaya çalışıyoruz? Eskişehir’i el birliğiyle bir turizm şehri haline getirmeye çalışıyoruz. Mesela yerel yönetimlerimiz müzeler açıyor, örnek parklar yapıyor, festivaller düzenliyor… Eskişehir’i bir marka şehir haline getirdiğimiz doğru mudur, doğrudur. Eskişehirliler yaşadığı kentten gurur duyuyor mu, duyuyor. Şehir dışına çıktığımızda karşılaştığımız insanlar ve şehir dışından gelen misafirlerimiz tarafından övgüler alıyor muyuz, alıyoruz. İşte bu nedenle bizim asıl görevimiz bu şehri koruyup kollamak. O yüzden bu termik santral olayına her açıdan bakmamız lazım. Getirisi nedir, götürüsü nedir iyi incelememiz lazım.”
- Peki, termik santralin kurulduğu yerin kaybı ne olacak?
TARIM VE HAYVANCILIK TEHLİKE ALTINDA
“Oradaki ova, birinci sınıf tarım arazisi olarak ilan edilmiş. Türkiye’deki 153 ya da 154 ovadan bir tanesiymiş. Ve korunması gereken ovalardan biriymiş. Şimdi tam bu ovaların ortasına bunu ne diye yapıyoruz? Türkiye’de tarım ne kadar önemli? Hayvancılık da yapılıyormuş orada. Hatta öğrendiğimize göre çok ciddi tavuk çiftlikleri de varmış orada. Arıcılık yapılıyormuş birde. Şimdi bunlar ne olacak?
RÜZGAR ENERJİSİ ÖNERİSİ
Şimdi bizim bu endişelerimiz, Beyazaltın’da sunum yapıldığı sırada vatandaşlar tarafından yetkililere söylendi. Verilen cevaplar ise bizi hiç tatmin etmedi. Yani bakın termik santral, ihale aşamasına geldiği zaman söylenen teknolojiyle kurulmaz ise o zaman hepimiz yandık. Yani en iyi teknolojiyle kurulması yine bizi bir nebze de olsa kurtarır ancak yine de Eskişehir için doğru bir yatırım olmadığını düşünüyoruz. Keşke daha yenilenebilir enerji olabilse. Ve hatta günün modası rüzgar enerjisi olabilse.”
- Şimdi ülkemizde özellikle kömürlü termik santrali projelerinin neredeyse tamamına karşı çıkılıyor. O zaman bu ülke bu santralleri nereye kuracak? Milli bir enerji stratejisini nasıl oluşturacak? Bu kadar tepki aşırı değil mi sizce?
ENERJİDE MİLLİLEŞELİM AMA…
“Evet… Millilikte baktığımızda enerji politikaları çok önemli. Enerji politikalarımızın bu ülke için önemini, gelir kaynaklarımızı, yer altı zenginliklerimizi biliyoruz. Bunları reddetmemiz mümkün değil ama bir şeye kavuşacağız derken, birçok şeyi kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyayız. Yaşam alanlarımızı kaybediyoruz. Türkiye tarım arazilerini kaybediyor. Dışa bağımlı olmayalım istiyoruz. Samanı bile dışarıdan ithal etmeyelim istiyoruz derken, biz o arazilerde beş yıl sonra, bilemediniz on yıl sonra tarım yapamazsak ne yapacağız? Bizim ürettiğimiz domateslerimizin üzerinde kül yapışık diye o domatesleri satın almayacaklar. Hayvanlarımız o zehirli havayı soluyor diye hayvanlarımızı satamayacağız. Arıcılık yapamayacağız.”
- Bu konuda Eskişehir Kent Konseyi’nin tek başına başarılı olacağı hayal dahi edilemez. Süreç içerisinde işbirlikleriniz olacak mı? Yetkili isimleri harekete geçirecek bir tavır içerisine girecek misiniz?
BELEDİYE BAŞKANLARINA ÇAĞRI
“Bütün taraflar… Tüm milletvekillerimiz, belediye başkanlarımız, odalarımız, bu işlerle ilgilenen hocalarımız, üniversitelerimiz, doğa bilimciler, toprakla ilgilenen ziraatçılar… Sivil toplum olarak bir yol haritası çizmemiz lazım. Hukuksal anlamda Eskişehir Barosundan da destek istiyoruz. Yani herkes bir araya gelmeli. Biz bunun bize getireceği zararı ve faydayı tartışmalıyız. Ama birlikte saygı ve hoşgörüyle tartışmalıyız. Ben yaptım oldu mantığı yanlış. ‘Biz oraya santrali kurup, elli yıl çalıştırıp, öylece bırakıp gideceğiz, siz ne yaparsanız yapın’ gibi bir tavır yanlış bir tavırdır. Gelin bunu hep beraber tartışalım. Ben bütün kurumlarımıza seslenmek istiyorum. Bu sadece Beyazaltın’ın, Gündüzler’in sorunu değil. Bu hepimizin sorunu. Çünkü bir rüzgar estiğinde, o santralin bacasından çıkan küller 25-30 km’lik bir alanda Eskişehir merkezine ulaşacak. Ve o küllerin görünmediğini de söylüyorlar. Ve şu da önemli, bu termik santral bir köye değil, bir mahalleye kuruluyor. Beyazaltın artık bir mahalle. Dikkat edin buna.
BAŞKA BİR ALANA KAYDIRILABİLİR Mİ?
5 yıl içerisinde tamamlanacağını söylüyorlar ama tabi zamanında hareket etmemiz lazım ki devlet, ‘Biz kimseyi dinlemiyoruz, bu santrali yapacağız’ dese bile, işte biz de buna olumlu bir katkı yapabilir miyiz diye harekete geçmemiz lazım. En iyi teknoloji getirilebilir mi? Yeri daha farklı bir alana kaydırılabilir mi? Onun için çalışmamız lazım. İşte o nedenle soruda belirttiğiniz gibi bu iş sadece bizimle olmaz. Bir arada herkesin elini taşın altına koymasıyla olur. Ben bu birlikteliğin olacağına inanıyorum.”
Akçasoy’un endişeleri
- Tarım arazilerimizin durumu ne olacak?
- Tarım yapan vatandaşlarımızın da kullandığı yer altı sularımızın akıbeti ne olacak?
- Çevreye ve doğaya vereceği zarar ne olacak?
- İnsan sağlığına vereceği zarar ne olacak?
- Bütün bu zararlar nasıl telafi edilecek?
Büyük tehdit
“Bugüne kadar gördüğümüz termik santral hikayelerinde, termik santral kurulduktan sonraki yıllarda çok ciddi oranlarda kanser vakalarında artış görülmüş. Yüksek oranda sinir sistemi bozukluğu ve koah hastalıkları görülmüş. Özellikle hamile kadınlarda, ileri dönemlerde sakat doğum oranının yüksek olduğunu raporlarda gördük. Bu nedenle endişemiz çok yoğun.”
Eskişehir’e özel zarar
“Bizim birde çok kıymetli, dünya çapında bir lületaşımız var. Lületaşı madenlerimiz yer altı sularının çekilmesiyle zarar görecekmiş. Bunu da bilgilendirmeler sonucu öğrendik.”